Twee weken geleden volgden Anna en ik de door SoVieJa georganiseerde workshop ‘Natural Farming’. Het blijft bijzonder te ontdekken dat wij de oplossingen al lang in handen hebben. Het enige wat wij hoeven te doen, is deze in het licht te zetten, zodat anderen het ook kunnen zien en ermee aan de slag kunnen.
Het principe van deze vorm van landbouw bedrijven, is dat je ‘geen’ landbouw bedrijft. Het wordt ook wel de ‘art of doing nothing’ genoemd. Simpelweg de aarde met rust laten en haar werk laten doen, is de boodschap. En daar mag je een klein beetje hulp bij geven.
Wanneer boeren precies zijn begonnen met het omploegen, het omkeren van de aarde, is niet precies bekend. Wel weten we inmiddels dat steeds meer boeren een manier zoeken om hiermee te stoppen. Een paar jaar geleden bezocht ik boer Arnold in de Noordoostpolder. Deze boer merkte dat het niet goed ging met zijn land en gooide de hele boel om met verbluffende resultaten. Dankzij metingen ontdekte hij dat de grond steeds armer werd.
Door het steeds maar omploegen van de aarde is er sprake van bodemverschraling. Iedere keer dat er geploegd wordt, verliest de aarde maar liefst 50 jaar aan vruchtbaarheid. Dit leidt uiteindelijk tot een afname van voedingsstoffen in de aarde.
Zo laat bijgaande Geigy tabel zien dat er tussen 1985 en 2002 een afname van maar liefst 68% was van calcium in onze broccoli en maar liefst 92% vitamine B6 in onze bananen.
Veel mensen vragen zich af waarom de Geigy tabel maar tot 2002 gaat. Het bedrijf Ciba-Geigy onderging een fusie met Sandoz. Daaruit kwam het farmaceutische bedijf Novartis voort. En dat houdt zich vooral bezig met de ontwikkeling van… jawel, medicijnen.
Maar ook recentere studies laten zien dat het niet goed gaat met onze bodem.
‘Natural Farming’ werd ontwikkeld door Masanobu Fukuoka. Deze methode erkent de complexiteit van levende organismen die samen een ecosysteem vormen. Fukuoka zag landbouw niet alleen als een middel om voedsel te produceren, maar als een esthetische en spirituele benadering van het leven met als uiteindelijk doel ‘de cultivatie en perfectie van mensen’.
Volgens de principes van ‘Natural Farming’ wordt er niet geploegd en zijn pesticiden en herbiciden overbodig. Inmiddels wordt de methode door boeren wereldwijd toegepast. En met succes.
Zelfs een verarmde en verschaalde grond kan met ‘Natural Farming’ binnen drie jaar volledig worden hersteld. Nu denk je misschien dat drie jaar best lang is, maar als je het afzet tegen de vele jaren (x50) van verschraling, dan valt het best mee, toch?
Hoe het werkt? In de bijgaande documentaire uit 1998 krijg je een goed beeld van zijn werkwijze.
“Hoe zijn we hier gekomen?” was de vraag die ik de leraar stelde tijdens de tweedaagse workshop. Hij antwoordde: “Hetgeen we nu in de wereld aanschouwen, is mogelijk een reflectie van onze eigen innerlijke wereld.” Zo binnen, zo buiten.
Daar voegde hij nog iets aan toe: “We should use human intelligence to elimate human intelligence”. Wij zijn er met onze zgn. intelligentie in geslaagd het gezonde verstand uit te schakelen. Toch lijkt ‘Natural Farming’ niet meer dan dat: gezond verstand. Laat de aarde haar werk doen en laat haar zoveel mogelijk met rust.
Nu heb ik zelf geen groene vingers en geen enkele ervaring met moestuinieren, permacultuur of voedselbossen. Mijn lieve Anna heeft dat wel. Zij leeft helemaal op als ze in de natuur is en is dan ook regelmatig te vinden in de tuin, duinen of op het strand. En hoewel ik uren, dagen en zelfs weken achter elkaar kan knallen achter mijn laptop, merk ook ik dat ik, als ik met Anna meega de natuur in en na het volgen van dit soort workshops steeds meer verbinding voel met de natuur.
Er zit iets in ons, in jou en mij, wat nog altijd ‘aangezet’ kan worden of misschien beter gezegd ‘uitgezet’. We hoeven ons er alleen maar voor open te stellen.
En zoals de aarde, met een beetje hulp, in slechts drie jaar volledig kan herstellen, zo ben ik er inmiddels van overtuigd dat wij ook onszelf in relatief korte tijd kunnen herstellen en onze verbinding met de natuur kunnen terugvinden.
Het is wat ons betreft tijd om initiatieven als ‘Natural Farming’ onder de aandacht te brengen bij eenieder die ervoor openstaat. We hoeven niet te pushen. We hoeven slechts uit te nodigen. Ik nodig je dan ook met alle liefde uit om naar ‘De Onafhankelijkheidsdagen’ te komen. Een evenement waar wij met elkaar kunnen verbinden en uitwisselen, elkaar mogen inspireren en waarbij wij vooral focussen op het creëren van die wereld die wij graag willen zien. Bijvoorbeeld door middel van Natural Farming’.
Reserveer HIER je tickets.
Stel je onze blog op prijs? Deel deze dan met gelijkgestemden.
Waardeer je onze missie? Dan kan je ons supporten: https://armyoflove.nl/donatie/
“Hoe zijn we hier gekomen?” was de vraag die ik de leraar stelde tijdens de tweedaagse workshop. Hij antwoordde: “Hetgeen we nu in de wereld aanschouwen, is mogelijk een reflectie van onze eigen innerlijke wereld.” Zo binnen, zo buiten.
Goede vraag, dom antwoord. Justin von Liebig is de uitvinder van chemische bemesting die meteen ook degene was die de wereld vertelde deze methode niet in te zetten omdat het de bodem zou uitputten en het bodemleven kapot zou maken. Dat bodemleven is essentieel voor de kwaliteit van de bodem en alles wat daarop groeit en/of verbouwt wordt. Zijn waarschuwing werd door de multinationals in de wind geslagen aangezien zijn uitvinding hen kapitalen zou opleveren. Conclusie: het zijn altijd dezelfden die van de wereld een puinhoop maken en op een daarvoor bestemde dag het volk daarvan de schuld in de schoenen schuift. Helaas gaat een leraar van zo’n tweedaagse workshop daarin mee.
Hi, je was niet bij de workshop dus ik kan mij voorstellen dat je de gehele setting en alles wat eromheen is gezegd, maar moeilijk kan inschatten. Ik kan je zeggen dat zijn antwoord alles behalve ‘dom’ was maar zoals gezegd, zou je wellicht het gehele verhaal daarvoor moeten horen.
Mooie inspirerende blog weer, Mordechai! “Zo binnen zo buiten” is iets waar ik me wel in kan vinden, dat is ook het principe van de Hawaiiaanse genezingstechniek ho’oponopono (zelf verantwoordelijkheid nemen voor alles wat zich in onze werkelijkheid voordoet, ook de minder leuke kanten – vanuit de gedachte van het eenheidsbewustzijn; en daarmee de mogelijkheid dit ook binnen ons eigen bewustzijn te helen). Verder krijg ik door je blog als leek zijnde ook zin om meer te leren over natural farming. Hopelijk kunnen we de schade aangericht in de afgelopen eeuw door bodemuitputting binnen korte tijd weer herstellen met deze gezond verstand methode.
Fantastisch zo’n boer als boer Arnold, zo hoort het te zijn! Overal en uiteindelijk word je ervoor beloond met een beter product. Ga binnenkort ook de documentaire nog zien waarnaar wordt verwezen!
Mordechai schrijft: ‘Wanneer boeren precies zijn begonnen met het omploegen, het omkeren van de aarde, is niet precies bekend.’ Voor zover ik weet is dat gebeurd bij de overgang van het matriarchaat naar het patriarchaat, zo’n 5000 jaar geleden. Mensen gingen van het leven van jagende en vissende en vruchten verzamelende nomaden over op het verblijven op een vaste plaats waar zij begonnen het land te bewerken om zo de aarde te “dwingen” planten of vruchten te leveren dicht bij huis! Vrouwen vulden de maaltijd nog wel aan met het zoeken van bessen en andere vruchten, die niet verbouwd werden. Door het ontstaan van bezit en een zekere welvaart, waarvoor de man vooral verantwoordelijk was, ontstond het patriarchaat. En wat daar verder nog mee gepaard ging, daar zal ik het nu maar niet over hebben. 🙂
Hallo allen, Ik heb met veel plezier naar het documentaire gekeken en herkende veel van mijn eigen leven. Ik ben geboren op Curaçao op een plantage midden in een klein dorpje. Mijn opvoeding, die ik samen met mijn andere broers en zussen (zeven kinderen) was van ver voor onze tijd. Mijn vader was staflid van een groot bedrijf toch was hij veel bezig met zijn kinderen (een lieve papa en mijn moeder droeg de broek thuis, wat veel balans gaf. Wat mij in de documentaire raakte was dat natural farming mijn uders hun hobby was. Kids hielpen mee (hoewel we allemaal gepushed werden om hoger opgeleid te worden). Ondertussen had ik de mooiste jaren van mijn leven die ik maar wensen kon op de plantage. Meedoen met zaaien, oogsten en gratis in het dorp geven en delen, maar ook spelen en alles proeven, en na de oogst kampvuur. Ik liep achter pappie aan toen ik pas 3 was en mocht zaden gooien die echt gezaaid werden. Leuk met het hele gezin.
Geen water hoeven te geven. Het eiland had toen een regen tijd en groei en bloei tijd. Men zegt vaak dat de Antillen geen jaargetijden kennen. Maar als je iedere dag op het land bent spelend, zitten onder de bomen, zag ik de veranderingen in de bomen het, gras en t weer. In 2019 stierf mijn moeder er toen begon ik toch weer te zaaien in in een klein kweekhuisje en er rondom omheen, op onze vakantiehuis. Wat een troost en spiritualiteit. Het troostte mij want als ik bezig was met natural farming, waren mijn ouders voelbaar en liefdevol om mij heen.
De slakken kozen voor t bier dat ik voor ze klaarzette en met bloemen weerde ik de insecten af. Het groeide zo vol dat ik thuis een verhoogde moestuin begon en deel met anderen. Jammer dat hier geen foto’s gezet kunnen worden. En jammer dat het klimaat onvoorspelbaar is geworden dat ik dit seizoen even pas. Maar de druiven, appelbomen en andere kleinfruit komen vanzelf weer op. Want toen God de wereld schiep kwam vocht uit de aarde die de planten voedde. (Genesis 2)
Wat een leerzaam artikel én een leerzame reactie – over Justin von Liebig – ik heb op wikipedia zijn verhaal gelezen waarin inderdaad beschreven is dat deze begaafde fysicus na een immens succes op zijn eigen langbouwgrond ontdekte dat op de langere termijn het kunstmest nadelige effecten had. Hij heeft daarom aan het einde van zijn leven gepleit voor Kringlooplandbouw.) Wikipedia vermeldt er niet bij wat Greengo erbij schrijft: dat bedrijven zo graag geld wilden gaan verdienen met dit geniale concept dat ze geen verantwoordelijkheid namen voor de dramatische gevolgen waar JvL voor waarschuwde. misschien bedoelde de docent tijdens de workshop dat die geest van korte termijndenken de geest is die de aarde kapot maakt.. dit schrijvende denk ik dat ook ik daarmee behept ben. en daar kan ik iets aan doen.
Heb ook gegoogled op Fukuoka en kwam op een video zonder ondertiteling – niks voor mij – en een blog waarin Fukuoka genoemd werd, over permacultuur. Daar is al wel meer literatuur over. Gelijk wat boeken over permacultuur opgezocht, er eentje besteld en ga er eentje lenen bij de bieb.
Want ja dichterbij de natuur leven met respect voor de natuur – ik geloof ook dat dat mensen dieren en de aarde goed doet, bijdraagt aan herstel. maar het is wel een vak apart.. mooi dat ook jullie hier kennis over delen! (Army of Love)
Dank voor je reactie.
Het boekje van Fukuoka heet ‘One Straw Revolution’.
Groetjes,
Mordechai
Dank je voor deze titel!
Prachtige en vooral ook zeer praktiese documentaire over oerlandbouw, dank voor het delen! Wij gaan balletjes draaien en de rivierbedding lekker opfleuren met overgebleven inheemse bloemen en kruidenmix…en de tuin vol groentes